Paleis Soestdijk

Op zondagochtend neem ik de trein naar Baarn. En voor het eerst van mijn leven huur ik een OV fiets. Het is prachtig voorjaarsweer. Ik heb me een aantal maanden geleden aangemeld om een rondleiding te krijgen door Paleis Soestdijk. Je kunt niet zelf de tijd bepalen dat doet de organisatie. Ik ben om 12.45 uur aan de beurt. Per rondleiding mogen er maximaal 15 deelnemers mee. Ik fiets naar het paleis zo’n kleine 3 km vanaf het station.

Hoe is Paleis Soestdijk eigenlijk ontstaan?

Rond 1650 liet een Amsterdamse burgemeester een jachthuis bouwen tussen Soest en Baarn. De jonge stadhouder Willem III, een fervent jager, kocht de hofstede aan de Zoestdijck in 1674. De stadhouders jaagden er, hun weduwen brachten er hun zomers door. In 1795 verloor de familie het jachtslot.
Onder Franse invloed werd Soestdijk ‘genationaliseerd’. Het veranderde zelfs even in een Franse kazerne.
In 1815 was alles weer anders. De Fransen waren weg, Nederland was een koninkrijk en de kroonprins – de latere Koning Willem II – kreeg het jachtslot cadeau voor zijn optreden in zijn veldslagen tegen de Fransen.
De kroonprins en zijn Russische vrouw, Prinses Anna Paulowna, lieten Soestdijk verbouwen tot een echt zomerpaleis. Er kwamen twee zijvleugels en alles werd naar de smaak van de tijd ( in empirestijl) ingericht. Ook na hen bleef de Koninklijke familie het paleis gebruiken als zomerverblijf. Vooral Koningin-moeder Emma kwam er graag.
Paleis Soestdijk werd pas vanaf 1937 permanent bewoond, toen Prinses Juliana en Prins Bernhard er na hun huwelijk hun intrek namen. Het paleis kreeg centrale verwarming en een comfortabel, modern appartement aan de achterzijde.
In 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. Tot de bevrijding in 1945 week het prinselijk gezin uit naar het buitenland. Opnieuw herbergde Paleis Soestdijk buitenlandse militairen, ditmaal Duitse officieren.
Na de bevrijding keerde het gezin terug en in 1948 volgde Prinses Juliana haar moeder Wilhelmina op als koningin. Paleis Soestdijk werd daarmee de Koninklijke residentie. Prinses Juliana en Prins Bernhard bleven er wonen tot hun dood in 2004.

Na de dood van Juliana en Bernhard zijn hun persoonlijke bezittingen weggehaald uit het paleis. Wat krijg ik dan vandaag te zien! We wachten maar af

Omdat ik te vroeg ben struin ik eerst door de paleis tuin. In de paleis tuin staan momenteel beelden uit de collectie van museum Beelden aan Zee. Er zijn zeker een paar wonderbaarlijke exemplaren bij. Beelden hebben altijd al mijn voorkeur gehad boven statige schilderijen. Vooral ben ik gecharmeerd van het beeld van Igor Mitoraj uit 1990 genaamd Terra Amara. Het beeld van een gedeeltelijk gezicht heeft iets intrigerend en ander favoriet van mij is het beeld van Sophia Vari uit 1983 genaamd Les Amants Assis het zijn twee zittende geliefden die elkaar omarmen. De tuin schijnt rond mei/juni nog mooier te zijn als alles in bloei staat. Als je geen zin hebt om heb paleis te bezoeken kun je ook alleen de tuin bezoeken.

Het Bordes is echt veel kleiner dan je verwacht. Het is verboden gebied iemand probeert er voor de foto toch op te gaan staan. Binnen enkele seconden is er een bewaker die haar eraf stuurt. Nu dan mag ik eindelijk naar binnen blijkt dat de rondleiding pas een half uurtje later begint. Je hebt eerst tijd om de tijdelijke tentoonstelling met foto’s van Juliana te bekijken. Daarna is er een kort filmpje over de geschiedenis van het paleis.

Een kunstgeschiedenis student die een veel te strakke broek aan heeft doet de rondleiding waardoor in het begin mijn concentratie nog wel eens afdwaalt.. Hij beschikt over uitstekende kennis van het gebouw. De rondleiding gaat eerst door het officiële gedeelte. Meubilair en inrichting stammen hier deels uit de tijd dat Willem II en Anna Paulowna het als zomerpaleis gebruikte. Van de stoelpoten van Emma’s stoel is een stukje afgezaagd omdat ze zo klein was. Er staan prachtige vazen, oude kasten, stoelen etc. en er hangen enorm grote schilderijen van belangrijke mensen die aan zelfverheerlijking deden. Het is een bezienswaardigheid. Daarna bezoeken we het gedeelte waar Juliana en Bernhard hebben gewerkt en als gezin gegeten, deze vertrekken zijn nu leeg maar filmpjes en foto’s laten zien dat het behang en de gordijnen al jaren oud is. Op de muur kun je de groeistreepjes van de kinderen zien. Als laatste bekijken we de keuken. Ik ben onder de indruk maar blij dat ik niet in dit bombastisch ingerichte paleis woonde. Ik zou me niet om mijn gemak voelen tussen de schilderijen, beelden en het ouderwetse meubilair.

Na afloop fiets in nog even door Soest en terug naar Baarn via de Naald van Waterloo. Ik had nog nooit van dit monument gehoord voor vandaag. De Naald is vanuit het paleis te zien hij staat er recht tegenover. Het is een monument uit 1815, ontworpen door de architect Abraham van der Hart. Het werd opgericht ter ere van Willem Frederik, prins van Oranje, de latere koning Willen II. Hij sloeg in 1815 als eerste de aanval van de Fransen bij Brussel (Quatre Bras) af, en hield zo lang stand dat de geallieerden onder leiding van de Engelse opperbevelhebber Wellington op tijd kwamen om de Franse keizer Napoleon in de Slag bij Waterloo te verslaan. Aan de ene kant van het monument staat 1815 in Arabische cijfers, aan de andere kant staat het in Romeinse cijfers. In het paleis is ook een kamer aan Quatre Bras gewijd.
Al met al een erg leuke en leerzame dag. Ik raad iedereen aan het paleis te gaan bezoeken. Het is langer opengesteld voor publiek nu tot 2010 dus als je dit jaar nog de tijd hebt zou ik zeker kaarten bestellen op www.paleissoestdijk.nl